1945-1949

1945 r.

29 kwietnia 1945 r.

Armia amerykańska wyzwoliła obóz koncentracyjny w Dachau.

3 czerwca 1945 r.

Władze amerykańskie przeniosły 5000 Polaków z obozu Dachau do Monachium na Freimann do byłych koszar SS. W liczbie tej było blisko 500 księży, którzy natychmiast podjęli pracę duszpasterską na terenie Niemiec wśród byłych więźniów i przymusowych wysiedleńców tzw. „dipisów".

Ks. bp. Józef Gawlina ordynariuszem Diecezji dla Polaków w Austrii i Niemczech

5 czerwca 1945 r. Ojciec Święty Pius XII mianował ks. bp. Józefa Gawlinę ordynariuszem Diecezji dla Polaków w Austrii i Niemczech i opiekunem Uchodźstwa Polskiego. W Monachium powstała Kuria Biskupia dla Polaków, z ks. kanonikiem Franciszkiem Jedwabskim jako wikariuszem generalnym na czele, posiadająca pełną niezależną jurysdykcję nad wiernymi i duchowieństwem. Według prawa kościelnego Kuria po- dlegała bezpośrednio Stolicy Aposto- lskiej. We wrześniu 1945 r. Kuria została przeniesiona do Frankfurtu nad Menem. Na zdjęciu: pieczęć Kurii Biskupiej dla Polaków w Niemczech.

Ks. arcybiskup Józef Gawlina

Ks arcybiskup Jozef Gawlina urodził się 18 listopada 1892 r. w Strzybniku koło Raciborza. Uczęszczał do Seminarium duchownego we Wrocławiu. Tuż przed święceniami został powołany do Armii Pruskiej i wysłany na front palestyński. W 1918 r. dostał się do niewoli. Po powrocie na Śląsk otrzymał święcenia kapłańskie 19 czerwca 1921 r. Po okresie pracy duszpasterskiej przeniósł się do Katowic, gdzie został Sekretarzem Generalnym nowo powstałej Kurii Biskupiej w Katowicach. Ksiądz Gawlina prowadził Akcję Katolicką i redagował dwa tygodniki katolickie: „Gościa Niedzielnego" i „Samstagsbote". W 1926 r. Episkopat Polski powołał Katolicką Agencję Prasową, a jej organizację powierzył księdzu Gawlinie.

15 lutego 1933 r. został mianowany biskupem polowym Wojska Polskiego. Sakrę biskupią otrzymał z rąk Prymasa Polski ks. kardynała Augusta Hlonda. W 1939 r. uczestniczył w kampanii wrześniowej i został ciężko ranny.

Po zaleczeniu ran przekroczył granicę i udał się do Rzymu, a następnie do Francji i Anglii, gdzie był równocześnie członkiem Rady Narodowej i prezesem Komisji do Spraw Zagranicznych.

Po podpisaniu umowy polsko-rosyjskiej w 1941 r. ks. bp Józef Gawlina udał się do Rosji, by objąć opiekę nad żołnierzami polskimi i deportowaną z Polski ludnością. Przeszedł z armią generała Andersa przez Persję, Mezopotamię do Palestyny. W 1943 r. udał się do Stanów Zjednoczonych z misją polityczną. W marcu 1944 r. ks. bp Józef Gawlina pośpieszył na front włoski, by z 2. Korpusem Polskim pod dowództwem generała dywizji Władysława Andersa stanąć do walki na Monte Cassino. Tam został ranny.

W 1945 r., po zakończeniu wojny, ks. bp Józef Gawlina został ordynariuszem Diecezji dla Polaków w Niemczech, a w 1949 r., papież Pius XII mianował go opiekunem polskich uchodźców w świecie. W listopadzie 1952 r. został arcybiskupem.

Ks. abp Józef Gawlina otrzymał szereg odznaczeń państwowych i wojskowych, między innymi: Krzyż Virtuti Militari, Krzyż Monte Cassino, angielski „Commander of British Empire", włoską Komandorię z Gwiazdami, Wielki Krzyż Maltański i wiele innych. W wojsku polskim miał stopień generała dywizji.

Zmarł 20 września 1964 r. w Rzymie. Zgodnie z jego życzeniem pochowany został na Monte Cassino.

czerwiec-lipiec 1945 r.

W tych dwóch miesiącach w Monachium działało 10 placówek duszpasterskich, w których pracowało 14 kapłanów, mając pod swoją opieką 12 250 Polaków. Z czasem placówki te były likwidowane lub przenoszone, bowiem Polacy opuszczali obozy i wracali do kraju lub udawali się na emigrację do innych państw.

17 CZERWCA 1945 R.

KS. BISKUP JÓZEF GAWLINA USTANOWIŁ W MONACHIUM

POLSKĄ PARAFIĘ Z SIEDZIBĄ NA FREIMANNIE

Pierwszym proboszczem został ks. Stefan Leciejewski.

Ks. Prałat Stefan Leciejewski

Urodził się w 1908 r. w Duisburg – Hamborn. Uczęszczał do gimnazjum w Niemczech i w Polsce. Na kapłana został wyświęcony w 1931 r. w Poznaniu. Był wikariuszem w Wolsztynie i Ostrowie Wielkopolskim, a następnie proboszczem w Lekach. W 1940 r. został aresztowany i przewieziony do obozu w Dachau. Po wyzwoleniu rozpoczął pracę duszpasterską w obozach dla wysiedleńców w Bawarii. W latach 1945 – 1947 był proboszczem Polskiej Parafii w Monachium. W 1950 r. powołany został na funkcję notariusza w Kurii Biskupiej dla Polaków w Niemczech z siedzibą we Frankfurcie. W 1957 r. objął parafię polską w Rosenheim. W 1976 r. został mianowany Rektorem PMK w Niemczech. W 1986 r. przeszedł na emeryturę. Zmarł 8 czerwca 1990 r. w Geisenfeld.

Utworzenie Dekanatu Bawarskiego

Dekretem ks. bp. Józefa Gawliny dnia 21 sierpnia 1945 r. utworzono w Monachium Dekanat Bawarski (jeden z pięciu w strefie amerykańskiej), którego dziekanem został ks. Stefan Leciejewski.

1946 r.

Kościoł św. Barbary przekazany polskiemu duszpasterstwu 

Jesienią nastąpiło przekazanie polskiemu duszpasterstwu, wyremontowanego przez Brygadę Świętokrzyską Narodowych Sił Zbrojnych, kościoła św. Barbary w Monachium przy Infanteriestr. 15. Polska Parafia miała siedzibę przy tym kościele do 1978 r. Przy wejściu do kościoła znajdowała się tablica z napisem: „Polska Parafia”. Osobnym wejściem wchodziło się do dwóch malutkich pokoików na parterze, w których znajdowało się biuro parafialne.

Brygada Świętokrzyska

Związek taktyczny Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) powołany rozkazem Naczelnego Dowództwa z 11 VIII 1944 i sformowany w kieleckiem.

W styczniu 1945 r. Brygada Świętokrzyska rozpoczęła pochód wojenny na Zachód. Przez Śląsk i Czechy Brygada dotarła do zachodniej linii frontu. Jako jedyna jednostka wojskowa Polski Podziemnej współpracowała bojowo z aliantami (armia amerykańska), pomagając w zniszczeniu dywizji hitlerowskiej. Wyzwoliła też więźniarki obozu koncentracyjnego w Holiszowie. Żołnierze Brygady weszli w skład Kompanii Wartowniczej w amerykańskiej strefie okupacyjnej Niemiec.

Słowo Polskie

Kuria Biskupia w Monachium rozpoczęła wydawanie pisma Słowo Polskie, przemianowanego później na Słowo Katolickie. Redaktorem tego pisma był ks. Wacław Tokarek.

W grudniu 1946 r. na łamach Słowa Polskiego ks. proboszcz Stanisław Leciejewski ogłosił akcję odbierania polskich dzieci z niemieckich sierocińców i od rodzin niemieckich.

1947 r.

Nowym duszpasterzem Polaków został ks. Władysław Ćwiklik, były więzień obozu KZ Dachau.

Na zdjęciu: Ks. Władysław Ćwiklik z parafianami przed kościołem św. Barbary. Boźe Narodzenie 1950 r.

Ks. Władysław Ćwiklik

Urodził się 29 maja 1911 r. w Łużnej w powiecie gorlickim w diecezji tarnowskiej. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 czerwca 1936 r. w Tarnowie z rąk ks. bp. Franciszka Lisowskiego. W czasie wojny został aresztowany i przebywał w obozach: Ausschwitz, Gross Rosen, Sachsenhausen, Mauthausen i Dachau. Po wyzwoleniu obozu Dachau pracował w polskim duszpasterstwie. W 1947 r. został proboszczem Polskiej Parafii w Monachium a od 1950 r. pełnił również obowiązki kierownika Caritasu Polskiego w Niemczech. W 1952 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych.

1948 r.

Poświęcenie nowych witraży

11 kwietnia 1948 r. poświęcone zostały nowe witraże Matki Bożej Ostrobramskiej i św. Andrzeja Boboli, patrona ówczesnej parafii, w kościele św. Barbary wykonane przez artystę – malarza Bolesława Klejnota.

 Poświęcenie dzwonu

6 czerwca 1948 r. poświęcony został dzwon dla kościoła św. Barbary ufundowany przez stacjonującą wtedy w Dachau Polską Kompanię Wartowniczą przy Oddziałach Amerykańskich.

Polskie Kompanie Wartownicze

polskie oddziały wojskowe przy amerykańskich wojskach okupacyjnych w Niemczech oraz we Francji i Belgii, istniejące od maja 1945 r. Polskie kompanie wartownicze były formowane z żołnierzy Brygady Świętokrzyskiej NSZ, z byłych jeńców wojennych, przetrzymywanych podczas wojny w niemieckich obozach jenieckich, więźniów obozów koncentracyjnych, przymusowych robotników wywiezionych do III Rzeszy, uciekinierów z kraju przed rządami komunistów. Do ich zadań należała służba przy ochronie obiektów wojskowych, magazynów, składów, portów, a także obozów i więzień dla niemieckich przestępców wojennych, budowa nowych obiektów wojskowych, prace przy transporcie. Ich stan liczebny na terenie całych Niemiec na początku 1946 r. wynosił ok. 40 tys. żołnierzy. W dalszych latach następowała ich stopniowa demobilizacja, tak że pod koniec 1947 r. liczyły ok. 12 tys. ludzi. Kwatera Główna znajdowała się w Heidelbergu. W ramach Polskich Kompanii Wartowniczych prowadzono również działania oświatowo-kulturalne, takie jak nauka języka angielskiego czy prowadzenie różnych specjalistycznych kursów.